توضیحنامه، توضیحیه، شرح
یادداشت یا مجموعهای از یادداشتهای توضیحی یا انتقادی دربارهٔ یک اثر ادبی یا مذهبی، که با متن اصلی همراه است یا جداگانه منتشر میگردد و معمولاً توسط شخصی (یا اشخاصی) غیر از پدیدآورنده نوشته میشود. توضیحنامهها اغلب به آثار برجستهای (مثل کتابهای دینی)، که مورد تعبیر و تفسیر قابل توجهی قرار گرفتهاند میپردازند. به یک روایت تاریخی که عمدتاً بر اساس تجربهٔ شخصی نوشته شده نیز اطلاق میگردد.
در این معنا، مترادف با:
memoirs
در مفهوم عامتر، مجموعهای از اظهارات یا مشاهدات شخصی که مجاز است دربارهٔ موضوعی سخن بگوید و شایستگی موضوعی دارد؛ مثلاً روزنامهنگاری که همواره دربارهٔ موضوعات اجتماعی یا سیاسی مطلب مینویسد.