آمارگیری، سرشماری

شمارش رسمی و تحلیل آماری جمعیت یک گونه (انسانی یا غیرانسانی) در یک محدوده‌ٔ جغرافیایی بخصوص (شهر، شهرستان، ایالت، استان، کشور، و …) که در یک مقطع زمانی خاص انجام می‌شود. سرشماری با نمونه‌گیری که در آن، اطلاعات مربوط به بخشی از یک جمعیت به عنوان پایه‌ای برای تعمیم به کل آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، تفاوت دارد. قدیمی‌ترین سرشماری، از خانوارهای مالیات‌دهنده در سده‌ٔ سوم پیش‌ از میلاد در چین ثبت شده است. شمارش‌های کامل‌تری با اهداف نظامی و مالیاتی در روم باستان به‌وسیله‌ٔ مجریان بخصوصی به نام کلانتر (censor) انجام می‌شد. ظهور سرشماری نوین در اروپا در قرن هفدهم آغاز شد و امروزه پرسش‌هایی درباره‌ٔ سن، جنسیت، نژاد، درآمد، مسکن، و … را دربرمی‌گیرد، که برای تولید داده‌های مورد استفاده در برنامه‌ریزی اجتماعی، ناحیه‌بندی سیاسی، بازاریابی تجاری و پیشه‌گانی، و … از آن‌ها استفاده می‌شود. در اکثر کشورها، مشارکت در سرشماری اجباری است، اما اطلاعات گردآمده درباره‌ٔ هر یک از خانوارها و پیشه‌ها محرمانه است.

در ایالات متحده، سرشماری عمومی که به موجب قانون اساسی فدرال، اجباری است، هر ده سال توسط ادارهٔ سرشماری ایالات متحده انجام می‌گیرد و این اداره، نتایج تفصیلی را به شکل آماری به تفکیک ایالت، گزارش می‌کند. داده‌های سرشماری برای تقسیم کرسی‌های کنگره و برای گردآوری اطلاعات جمعیت‌شناختی و اقتصادی در بارهٔ شهروندان و دیگر ساکنان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بعداً تدوین، و در قالب انتشارات آماری فدرالی منتشر می‌گردد.

نیز نگاه کنید به:

census tract; Domesday Book; TIGER files